YAĞ DOKUSU TÜMÖRLERİ
1. Lipom
Yağ dokusundan köken alan iyi huylu tümörlere lipom denir. En çok köpeklerde, daha az olarak da at, öküz, kedi, koyun ve domuzda görülür. Irk dispozisyonu bilinmemekle birlikte iri yapılılarda ve dişi köpeklerde erkeklere nazaran daha sıktır. Lipomlar tek veya multiple şekilde köpeklerde genellikle toraks, karın, ön bacaklar ve sternumun deri altı bölgesinde görülür.
Atlarda mezenteriyumdan gelişen ve bağırsaklarda boğulmaya (strangulasyon) yol açan saplı lipomlara (lipoma pendulum) rastlanmaktadır. Sığırların karın boşluğunda multiple lipomlar (lipomatozis) bulunabilir. Kedilerin karaciğerinde lipomlara rastlanabilir ve bunlar bazen miyeloid elementlerle birlikte olur ki bu durumda miyelolipom adını alır.
Makroskobik görünüm: Genellikle yuvarlak, oval veya disk şeklinde lobüllü, iyi sınırlanmış, hafifçe kapsüllü, yumuşak veya gevşek kıvamlıdır. Renkleri beyaz veya hafif sarımsıdır. Yağ nekrozu sonucu beyaz, tebeşir gibi alanlar bulunabilir.
Mikroskopik görünüm: Lipomlar, fibröz kapsül veya bag doku elementleri bulunmadıkça normal yağ dokusuna çok benzerler . Lipositler genellikle iyi diferensiye olmuşlardır. Fibröz septumlar, tümörü lobcuklara böler veyu bazılarında fibröz bag doku tümörün büyük bir bölümünü oluşturabilir (fibrolipom).
Tedavi prognoz: Deri altındakiler operasyona elverişlidir ve nüks etmezler. Ancak daha derin dokularda oluşan ve kas liflerinin arasına infiltrasyonun bulunduğu olgularda tümörün tam eksizyonu genellikle yapılamadigından nüksler görülebilir.
2. Liposarkom
Tüm evcil hayvanlarda çok nadirdir. Sınırlı gri-beyaz renkte ve lipomdan daha sert kivamdadır.
Mikroskobik olarak lipomlara nazaran hücreden daha zengindir. Hücrelerin çoğu yuvarlak olup, bazıları poligonal, yıldız veya uzun şekillidir. Genellikle ince vakuollũ, eozinofilik ve bazen geniş yağ vakuolleri içeren bir sitoplazmaya sahiptirler.
Hücre çekirdekleri yuvarlak veya oval olup, lipomdakilerin aksine yassı değildir. Büyük tek çekirdekler ve çok çekirdekli hücreler sıklıkla bulunur. Mitotik figürlere ise pek rastlanmaz.
Tedavi ve prognoz: Liposarkom, lokal invaziv olabilir, fakat özellikle akciğere metastaz yapar. Tümör operasyondan sonra genellikle nüks eder ve genel olarak prognoz kötüdür.
Yumuşak doku sarkomlarının tedavisi
Fibrosarkom, leyomiyosarkom, rabdomiyosarkom, liposarkom, kedilerin enjeksiyon yeri sarkomları, malign fibröz histiyositom, sinoviyal sarkom, hemangiosarkom, hemangioperisitom, lenfangiosarkom, mikzosarkom ve nörofibrosarkom gibi tümörlere genel olarak yumuşak doku sarkomları adı verilir. Bu tümörlerin tedavisinde su kemoterapi protokolleri kullanılabilir.
- Tek ilaç uygulamaları
a) Doxorubicin* 30 mg/m2 İV, 3 haftada bir
b) Mitoxantrone 3-5 mg/m2 İV, 3 haftada bir
c) Vincristine 0,7 mg/m2 ÍV, haftada bir
2. Kombine ilaç uygulamaları
a) VAC Protokolü
- Vincristine 0,7 mg/m2 İV, 8. Ve 15. Günlerde
- Doxorubicin* 30 mg/m2 İV, ilk gün verilir ve 21. gün tekrarlanır
- Cyclophosphamide 100-150 mg/m2 İV, ilk gün verilir ve 21. gün tekrarlanır
- Bu protokol 21 günlük sikluslar halinde 3-6 kez tekrarlanabilir
b) Doxorubicin/Cyclophosphamide
- Doxorubicin* mg/m2 IV, ilk gün verilir ve 21. gün tekrarlanır
- Cyclophosphamide 50 mg/m2 PO, 3., 4., 5., ve 6. günlerde veya 150 mg/m2 İV, ilk gün
* Doxorubicin kedilerde 20 mg/m2 veya 1 mg/kg dozunda verilir.
Bu protokol 21 günlük aralar halinde 3-6 kez tekrarlanabilir